U nang buồng trứng chiếm tỉ lệ khoảng 80% các khối u buồng trứng nói chung, loại u này rất hay gặp ở phụ nữ, bệnh u nang buồng trứng thường phát hiện từ tuổi dạy thì. Tuy nhiên cùng tìm hiểu một số u nang không thể xem thường.
1. Nang lạc tuyến buồng trứng
Chứng nang lạc nội tuyến buồng trứng đúng hơn là là lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng. Nội mạc tử cung là 1 lớp màng bên trong của tử cung gồm 2 phần, phần nền là không thay đổi và phần tăng trưởng là phần sẽ thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, trong khi mang thai và khi sinh nở. Thông thườn phần tăng trưởng này sẽ phát triển ngày càng dày lên theo chu kỳ kinh nguyệt, Gom lại nhiều chất dinh dưỡng nhằm tạo mọi điều kiện thuận lợi để trứng thụ tinh sẽ đến làm tổ khi có thai.
(Ảnh minh họa)
Do thay đổi nội tiết tố sinh dục nữ, gần hết chu kì kinh thì lớp tăng trưởng này sẽ bong ra và tạo ra hiện tượng hành kinh, sau đó, phần này lại tiếp tục tăng trưởng vào chu kỳ kinh sau và cứ thế duy trì suốt giai đoạn tuổi sinh sản.
Trong bệnh lý lạc nội mạc tử cung, nội mạc tử cung sẽ xuất hiện nhiều ở ngoài lòng tử cung như trong ổ bụng, tại buồng trứng, tại vòi trứng, bám trên thành ruột v.v… Mặc dù nằm lạc chỗ nhưng các phần nội mạc này vẫn bị ảnh hưởng bởi nội tiết tố sinh dục nên vẫn phát triển dày lên tụ lại rồi bong ra và gây xuất tiết vào ngày hành kinh. Tuy nhiên dịch xuất tiết và xuất huyết từ đám nội mạc này sẽ không được tống ra ngoài như máu kinh mà bị tích tụ lại tại chỗ và ngày càng nhiều lên, sau đó nó sẽ ngày càng to ra và tạo thành các khối nang chứa máu, dịch và nội mạc tử cung.
Nguyên nhân của bệnh nội mạc tử cung cho tới nay vẫn còn chưa rõ ràng, do nội mạc tử cung khi sinh ra đã có mặt ở các vị trí bất thường, hoặc do hiện tượng nội mạc bong ra khi hành kinh đã đi ngược dòng từ lòng tử cung trở ngược ra vòi trứng và có mặt tại các nơi khác trong ổ bụng.
Triệu chứng của tình trạng này là xuất hiện cơn đau bụng kinh ngày càng gia tăng kèm một khối u vùng bụng ngày càng to ra. Việc điều trị thuốc được ưu tiên chỉ định khi khối u còn nhỏ hoặc trước và sau khi phẫu thuật nhằm tiêu diệt triệt để các khối lạc chỗ. Nhưng bệnh rất thường hay tái phát.
2. U bì buồng trứng
Đa số là u lành. Tổ chức u là tổ chức phát triển từ mô thượng bì trong thời phôi thai. Nếu phẫu thuật sẽ thấy bên trong khối u có chất bã đậu vàng, nhiều lông tóc, xương, răng…
3. Ung thư buồng trứng
Ung thư buồng trứng được xếp vào loại đặc biệt của u nang vì tính chất ung thư chỉ biết được sau khi phẫu thuật, còn trước đó, khi thăm khám vẫn chẩn đoán là u nang.
Ung thư buồng trứng có thể phát triển trên mọi độ tuổi và thường được phát hiện trễ do triệu chứng của khối u buồng trứng thường rất mơ hồ. Hơn nữa, vị trí của buồng trứng tiếp xúc nhiều với ổ bụng, do đó thường có di căn xa từ rất sớm.
Điều trị ung thư buồng trứng gồm phẫu thuật và hóa trị bổ sung sau đó. Tùy theo mức độ bệnh, có khi đòi hỏi phẫu thuật lấy hết cả 2 buồng trứng và cả tử cung, dù tuổi đời bệnh nhân còn rất trẻ.
Khi phát hiện u nang buồng trứng, nên được điều trị sớm để tránh hợp bỏ sót ung thư buồng trứng, một trong những nguy cơ gây tử vong cao cho người phụ nữ.