DS Lam Chi
Tắc động mạch tử cung điều trị u xơ là một phương pháp can thiệp nội mạch ít xâm nhập, được áp dụng rộng rãi trên thế giới từ năm 1994. Ở Việt Nam, Khoa Chẩn đoán hình ảnh bệnh viện Bạch Mai và một số bệnh viên khác đã áp dụng từ những năm 2000, kết quả đã cho thấy các ưu điểm của phương pháp nút động mạch tử cung trong điều trị u xơ tử cung.
1. Mục đích của phương pháp
Làm cho u xơ tử cung không phát triển, teo nhỏ lại và có thể rụng nhưng vẫn đảm bảo tính nguyên vẹn của tử cung cũng như giữ được chức năng của tử cung sau khi thực hiện thủ thuật, đồng thời cũng làm giảm hoặc mất các triệu chứng do khối u gây ra như đau bụng, rong kinh....
2. Sơ lược kỹ thuật nút mạch
Tắc mạch trong Điện quang nói chung đã được sử dụng từ năm 1975, ban đầu kỹ thuật này chỉ được sử dụng trong một số trường hợp như chảy máu sau phẫu thuật và giảm chảy máu tiền phẫu, từ đó cho tới nay kỹ thuật này ngày càng được áp dụng rộng rãi trong điều trị các dị dạng thông động tĩnh mạch, phình mạch, chảy máu sau phẫu thuật, điều trị ung thư gan, điều trị thông động mạch cảnh xoang hang..., trong sản khoa được sử dụng trong trường hợp chảy máu sau mổ, chảy máu sau đẻ, điều trị u xơ tử cung, cầm máu trước phẫu thuật...
Năm 1979 thành công đầu tiên của nút động mạch tử cung là trong trường hợp cầm máu sau đẻ. Năm 1994, Rivina và cộng sự đã mô tả một số trường hợp tắc động mạch tử cung trong điều trị u xơ tử cung, sau đó một năm thì phương pháp này được coi như một phương pháp lựa chọn đầu tiên trong điều trị u xơ tử cung.
Tháng 9 năm 1999 theo một thống kê của Hội tim mạch và can thiệp điện quang (Society Cardio-vascular and Interventional Radiology) là thành viên của FDA cho thấy thủ thuật này được thực hiện trên 4165 bệnh nhân tại nước Mỹ, với tỷ lệ chết là 0 bệnh nhân, biến chứng là 25 bệnh nhân và phải cắt bỏ tử cung trong vòng 30 ngày do u hoại tử nhiễm khuẩn...(chiếm tỷ lệ dưới 1%). Tính đến năm 2003 trên toàn thế giới đã có trên 50.000 bệnh nhân đã được thực hiện thủ thuật nút động mạch tử cung.
3. Nút động mạch tử cung
- Nguyên lý
U xơ tử cung được nuôi dưỡng bằng máu từ động mạch tử cung, các nhánh động mạch vào cấp máu cho khối u giãn to để tăng cường máu đến u, trong khi các nhánh khác không cấp máu cho khối u thì không giãn và không tăng lưu lượng dòng chảy. Khi bơm các chất gây tắc mạch vào động mạch tử cung thì chúng theo các nhánh động mạch giãn và tăng dòng chảy để tập trung vào trong khối u, còn các nhánh khác không bị tắc. Kết quả là khối u không được nuôi dưỡng và nhỏ đi, phần còn lại của tử cung vẫn bình thường. Khối u hoại tử và teo nhỏ trong vòng sáu tuần sau thủ thuật.
- Vật liệu gây tắc mạch
+ Spongel: Là chất gây tắc mạch tạm thời, chỉ dùng cầm máu tiền phẫu.
+ Vòng xoắn kim loại(Coils): Gây tắc mạch vĩnh viễn, giá thành đắt.
+ Hạt nhựa PVA (poly vinyl alcohol): Gây tắc mạch vĩnh viễn bằng cách gây giảm lưu lượng dòng chảy và gây viêm thành mạch vô khuẩn tại các mạch máu mà nó tắc lại, dẫn đến các cục máu đông có chứa hạt nhựa gây tắc hoàn toàn dòng chảy của động mạch, các cục máu đông này sẽ tự phân huỷ trong vòng bốn tuần còn các hạt nhựa thì tồn tại vĩnh viễn trong khối u. Hạt nhựa được sử dụng lần đầu tiên trong Y học là vào năm 1974 để gây tắc mạch khối u đang chảy máu. Hạt nhựa sử dụng trong nút mạch tử cung có kích thước từ 250 đến 500 micromete.
4. Chỉ định điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch
- U xơ tử cung có triệu chứng lâm sàng như đau bụng, rong kinh...
- Kích thước dưới 10cm.
- Bệnh nhân không muốn phẫu thuật
- Nếu bệnh nhân chưa có con cần thảo luận với bác sỹ sản khoa trong việc lựa chọn nút động mạch tử cung hay phẫu thuật nội soi bóc tách nhân xơ.
5. Chống chỉ định
- U xơ tử cung quá to (> 20cm), nằm dưới thanh mạc và có cuống, hay u to nằm dưới niêm mạc với diện bám vào cơ tử cung hẹp.
- Viêm nhiễm phần phụ.
- Giống như chống chỉ định của chụp mạch máu: Rối loạn đông máu, suy tim, gan, thận nặng, có tiền sử hen hay dị ứng với các chế phẩm có iod.
Để được tư vấn về bệnh và sản phẩm chính hãng với giá tốt nhất, vui lòng liên hệ (zalo/viber): 0917185170 – 0917230950.
.webp)
